Nie da się ukryć, że rozwój internetu niesie ze sobą wiele zagrożeń. Właśnie dlatego Ministerstwo Cyfryzacji opracowało kilka nowych rozwiązań, które mają poprawiać nasze bezpieczeństwo. Mowa tu między innymi o możliwości zgłaszania fałszywych wiadomości SMS czy o bezpieczniejszych połączeniach telefonicznych. Co dokładnie przewiduje nowa Ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej?
Ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej
Nowa ustawa jest bardzo konkretną odpowiedzią na potrzeby każdego z nas. Nie ma chyba wątpliwości co do tego, że większość osób spotkała się z różnymi zagrożeniami cyfrowymi, takimi jak fałszywe wiadomości SMS, przesyłane drogą mailową podejrzane linki czy nawet telefoniczne próby wyłudzenia danych osobowych.
I choć każdemu z nas wydaje się, że wie wszystko o tego typu zagrożeniach i potrafi się przed nimi bronić, w praktyce nie jest to takie proste. Czasem naprawdę trudno odróżnić fałszywe wiadomości, pochodzące rzekomo od OLX czy inPost, od tych prawdziwych.
Właśnie dlatego Ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej spotkała się z tak dobrym przyjęciem. Pozwala ona na wprowadzenie rozwiązań, które wydają się naprawdę skuteczne w walce z różnego rodzaju zagrożeniami.
Z jakich rozwiązań będą mogli korzystać obywatele?
Ustawa wprowadza cztery podstawowe rozwiązania, które mają przełożyć się na poprawę cyberbezpieczeństwa obywateli. Mowa tu o bezpieczniejszych SMS-ach, bezpieczniejszych połączeniach telefonicznych, bezpieczniejszej poczcie elektronicznej i bezpieczniejszym internecie.
Bezpieczniejsze wiadomości SMS
Cyberprzestępcy bardzo chętnie wykorzystują wiadomości SMS, które mogą być świetnym sposobem na wyłudzenie danych czy środków finansowych. W ramach nowej ustawy wprowadzono kilka ciekawych rozwiązań, które warto poznać.
- Nowy numer do zgłaszania podejrzanych wiadomości SMS: 8080 – wystarczy kliknąć opcję „Przekaż” lub „Prześlij dalej” na numer 8080, aby zgłosić fałszywą wiadomość. Warto to robić, aby zwiększyć bezpieczeństwo swoje i innych!
- Lista wzorców złośliwych wiadomości SMS tworzona przez CSIRT NASK – lista ta jest dostępna dla każdego. Co więcej, operatorzy mogą blokować fałszywe wiadomości SMS właśnie na jej podstawie.
- Od teraz operatorzy będą mogli automatycznie blokować złośliwe wiadomości SMS, dzięki czemu użytkownicy będą otrzymywali ich o wiele mniej.
- Stworzona zostanie specjalna lista nadpisów wiadomości SMS zastrzeżonych dla instytucji publicznych. Nie będzie więc wątpliwości, czy dana wiadomość rzeczywiście została wysłana przez urząd.
Bezpieczniejsze połączenia telefoniczne
Kolejnym problemem są oszustwa telefoniczne. Ofiarami są tu najczęściej osoby starsze, choć nie tylko. Czasem naprawdę łatwo dać się oszukać. Właśnie dlatego w ramach nowej ustawy przewidziano kilka rozwiązań.
- Powstanie specjalna lista numerów instytucji publicznych – można będzie przyjmować na nie połączenie, lecz nie będzie możliwe ich wykonywanie. A zatem zmniejszy się ryzyko, że „ktoś” dzwoni z urzędu, aby uzyskać pewne informacje.
- Będzie także możliwe blokady połączenia lub ukrycie identyfikacji numeru przy rozpoznaniu spoofingu. Przypomnijmy, że zjawisko spoofingu polega na podszywaniu się cyberprzestępców pod różnego typu instytucje, banki i urzędy.
Bezpieczniejsza poczta elektroniczna
Chyba większość z nas niemal każdego dnia otrzymuje mnóstwo fałszywych wiadomości SMS. Choć spora część z nich automatycznie trafia do SPAM-u, czasem trudno jest rozpoznać oszustwo. A kliknięcie w fałszywy link może być katastrofalne w skutkach. W jaki sposób Ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej rozwiązuje ten problem?
- Dostawcy poczty elektronicznej, którzy mają ponad 500 tys. klientów, będą mieli dwa nowe obowiązki. Zobowiązani będą do stosowania specjalnych mechanizmów zabezpieczeń, w tym SPF, DMARC i DKIM. Pozwoli to na lepszą weryfikację nadawców. Jednocześnie będzie możliwość uwierzytelniania MFA. Choć skróty te dla większości osób będą niezrozumiałe, ważna informacja jest taka, że wysyłanie fałszywych wiadomości e-mail będzie odtąd o wiele trudniejsze. W efekcie do użytkowników będzie docierało mniej tego typu wiadomości.
Bezpieczniejszy internet
W ustawie poruszona została także kwestia bezpiecznego Internetu. Tutaj także zastosowano kilka nowoczesnych rozwiązań.
- Podniesienie „Listy ostrzeżeń” prowadzonej przez zespół CERT Polska do rangi ustawowej – to bardzo dobra wiadomość, ponieważ dzięki temu możliwe będzie skuteczniejsze blokowanie zagrożeń internetowych.
- Firmy telekomunikacyjne zyskają możliwość automatycznego blokowania domen internetowych znajdujących się na wspomnianej wyżej „Liście ostrzeżeń”.
- Użytkownicy będą mogli skorzystać ze specjalnej procedury odwoławczej do Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. To z kolei pozwoli na uzyskanie pomocy w przypadku, gdy ktoś padnie już ofiarą cyberprzestępstwa.
Kiedy wprowadzone zostaną nowe rozwiązania?
Ustawa o zwalczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej weszła w życie 25 września 2023 roku. Firmy telekomunikacyjne czy dostawcy poczty elektronicznej mają jednak trochę czasu na wprowadzenie nowych rozwiązań. Na ogół jest to od trzech do sześciu, a w niektórych przypadkach do 12 miesięcy od momentu wejścia ustawy w życie. Oznacza to, że w kolejnych miesiącach nasz poziom cyberbezpieczeństwa będzie się poprawiał – choć w praktyce większość osób nie dostrzeże nawet, że wprowadzone zostały nowe systemy zabezpieczeń.
Z pewnością jednak warto pamiętać o rozwiązaniach, które są dostępne dla każdego obywatela. Mowa tu między innymi o możliwości przesyłania fałszywych wiadomości na numer 8080 czy o liście numerów instytucji publicznych, którą w każdej chwili można sprawdzić – szczególnie jeśli mamy wątpliwości, czy dzwoniąca osoba rzeczywiście kontaktuje się w imieniu urzędu. Miejmy nadzieję, że rozwiązania przewidywane przez ustawę realnie wpłyną na bezpieczeństwo każdego z nas.